Een avond met Prof. Em. Antoon Vandevelde over GELUK :
't Stichelke Lovenjoel
Kerkstraat Lovenjoel
....
Filosofen buigen zich al enkele duizenden jaren over deze kwesties. Ze zijn het niet altijd eens met elkaar, maar ze geven meer diepgang aan de diverse suggesties die wetenschap en spontane intuïtie ons bieden. In deze lezing probeert gastspreker Prof.Em. Vandevelde (KULeuven) de meest belangrijke elementen van deze discussie op een rijtje te zetten.

Deelnameprijs: 10 euro / 8 euro (leden)
Reserveren niet nodig. Iedereen welkom !

Een korte, maar krachtige boodschap: vriendschap en liefde zijn belangrijker dan gezondheid! Respect geldt voor iedereen, maar om gelukkig te zijn moeten enkele mensen je werkelijk waarderen.
Ook contact met de natuur is een voorwaarde om te kunnen leven. Kan een mens immers leven in een compleet artificieel universum? Dit zijn enkele van de reeks levensvragen rond geluk die onze gastspreker zal behandelen.
Ten slotte geeft prof. Vandevelde een mogelijk overzicht van de verschillende dimensies waar je als mens in kan leven. Samengevat zijn deze dimensies sociaal engagement, studie, werk, gezin, sport, publieke discussies, feesten, religie en schoonheid.

Laat ons hier al wat filosoferen rond geluk .....
Ben ik gelukkig?
Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van invulling. Je kan zeggen “Ik ben niet diep depressief.” of “Ik ben niet echt gelukkig, maar er zijn geen principiële obstakels tot mijn geluk.” Iets om over na te denken...
Wanneer is het leven geslaagd?
Het antwoord is afhankelijk van eigen goed gevoel, maar ook van waardering door anderen.

Ook in de tijd van de Griekse filosoof Aristoteles was men al op zoek naar geluk. Hij zag geluk als het grootste verlangen en de belangrijkste ambitie van de mens. Hij was van mening dat we geluk kunnen bereiken door middel van deugdzaamheid. Met andere woorden: als iemand in zichzelf de grootste deugden ontwikkelt, dan zal hij uiteindelijk geluk bereiken. Maar, zo stelde hij nog, het niveau van geluk kan niet eindeloos worden verhoogd. Eens men een bepaald niveau heeft bereikt, kan dit niet verder stijgen.

In juni van dit jaar reisden we met onze vereniging naar Denemarken. Laat dit nu toevallig (of niet – wij denken na over onze jaarplanning) het land zijn met inwoners die als het gelukkigste volk ter wereld mag beschouwd worden. Denen hebben een prima werk-privébalans, een prima gezondheidszorg, sociale zekerheid en onderwijs, én zijn experten in het beleven van 'hygge'. Dit woord staat voor een soort gezelligheid die je bereikt door je omgeving knus en aangenaam te maken, met als voorwaarde dat je dit in gezelschap doet.
Op deze website, op de pagina van de cultuurreis naar Denemarken kan je hierover heel wat meer duiding vinden. Met dank aan Monda, die meer te weten wou komen over het waarom achter het Deense geluksgevoel.

Het toegankelijk en helder betoog van Antoon Vandevelde zal enkele handvatten aanreiken om zelf verder na te denken over geluk en onze menselijke aard. Misschien komen we zo ook wel dichter bij ons eigen geluk.
U merkt het: onze bestuursploeg doet er alles aan om uw geluksniveau duurzaam te verhogen. De enige voorwaarde die nog moet vervuld worden om dit doel te bereiken is.... uw aanwezigheid op deze activiteit!

Nog een uitsmijter van onze vriend Aristoteles: “Het echte geluk is het onbeperkte gebruik van het verstand.”

  • Hoe gaat het ?

    Dit is waarschijnlijk de meest gebruikte en populairste manier om te vragen naar iemands geluk. Het was tevens het onderwerp van de lezing van Antoon Vandevelde in ’t Stichelke op woensdagavond 13 november (gelukkig geen vrijdag): ‘Waarom zijn we (niet) gelukkig?’.
    Het houdt ons in ieder geval bezig, dat bewees de aanwezigheid van de mooie groep geïnteresseerden.

    De avond was als volgt gestructureerd: de uiteenzetting van de professor-emeritus, filosoof en economist, waarin hij deze vraag wetenschappelijk en daarna filosofisch toelichtte. Na de pauze bestond de mogelijkheid om bemerkingen te maken en vragen te stellen.

    Uit enquêtes in vele landen die peilen naar de tevredenheid komen steeds de volgende beïnvloedende factoren naar boven en dit in de geciteerde volgorde qua belangrijkheid: geld en inkomen, genetische achtergrond, gezinsverhoudingen, vriendschap, werk, gezondheid, persoonlijke vrijheid en de juiste levenshouding. Verrassend toch, onder andere gezondheid pas op zes en vrijheid op zeven? Wat dan te denken van het feit dat leeftijd, geslacht, het uiterlijke, de intelligentie, de lichamelijke of geestelijke energie en het opleidingsniveau weinig impact hebben op deze keuzes?

    Nog een aantal merkwaardige vaststellingen. Hoewel de gemiddelde rijkdom van de Belgen de laatste vijftig jaar verdrievoudigd is, werd hij toch niet gelukkiger. Wie meer verdient dan gemiddeld, is wel gelukkiger. Je vergelijken met anderen is een recept voor ongeluk worden! Werkloosheid, afgedankt worden blijft een grote ongeluksfactor, zelfs indien men later toch nog aan het werk kan. De factor gezondheid wordt overschat, tenzij het gaat over chronische pijn en geestelijk lijden. Het menselijk wezen heeft blijkbaar op het gebied van gezondheid een zeer groot aanpassingsvermogen. Democratie, rechtspraak en de afwezigheid van geweld geeft de mensen een goed gevoel. Niet vergelijken met anderen, religiositeit, dankbaarheid en altruïsme maken gelukkig.

    Filosofen plaatsen hier wel wat kanttekeningen bij: wordt het echte geluk wel empirisch gemeten en zitten er geen sociaal wenselijke antwoorden bij? Het subjectieve welbevinden is een belangrijke component van geluk, maar geluk is meer! Geluk is niet alleen een verzameling van plezierige ervaringen: het materiële, het realistische, het consumeren…Zelfrealisatie, waardering van de andere, zich gelukkig VOELEN…zijn onmisbaar. De beste definitie van een gelukkig mens vindt de professor nog steeds deze van Aristoteles: iemand die zijn natuurlijke capaciteiten ten volle weet te ontwikkelen. Dit impliceert het streven naar het goede, het zich inspannen om tot zelfrealisatie te komen, een ‘perfectionisme’ als een individuele plicht.

    Toon Vandevelde kon ons gemakkelijk nog een paar uur helder en boeiend onderhouden, maar na de pauze leiden verschillende vragen tot een soms boeiende en geanimeerde discussie. Interculturele verschillen bij zich gelukkig voelen zijn niet altijd rationeel te verklaren: waarom is of lijkt de gemiddelde Afrikaan gelukkiger dan de West-Europeaan hoewel hij het materieel slechter heeft? In hoeverre speelt de westerse schuldcultuur hierbij een rol? De tegenspraak tussen de hoge gelukscore in Scandinavië en het aantal suïcide-pogingen blijft moeilijk verklaarbaar. Al bij al blijkt de intrinsieke motivatie een belangrijke drijfveer om geluk te ‘creëren’, daarmee samenhangend vraagt boeiend leven de mentaliteit om ervoor te gaan, om zelfs af en toe risico’s te durven nemen. Anders leiden we een armzalig en beperkt bestaan.
    De conclusie van deze avond ligt vervat in de definitie van een gelukkig leven waarvan het begin een gift is waarop we dan een juist antwoord moeten verzinnen- en dat impliceert verscheidene mogelijkheden- met onze talenten en tekorten waarbij de waardering van anderen belangrijk blijft. In ieder geval gingen we na een zalig drankje gelukkiger naar huis!

    verslag: Daniël Dupont