De presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten van Amerika

De presidentsverkiezingen in de VS: op naar Trump 2 ?
Polyzaal cc de borre
Speelpleinstraat Bierbeek
Een tweede termijn voor president Trump vanaf 2020.... zou het kunnen?




Deelnameprijs:  8 euro  (10 euro voor niet-leden)
Iedereen welkom !    Inschrijven niet noodzakelijk.

  • De Amerikaanse presidentsverkiezingen 2020

    Op dinsdag 20 februari gaf Prof. Dr. Bart Kerremans in het Cultuurcentrum de borre in Bierbeek een voordracht over de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2020. Prof. Kerremans is gewoon hoogleraar aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven. Zijn onderwijs- en onderzoeksopdracht heeft onder meer betrekking op de geschiedenis van internationale betrekkingen, de internationale politiek en de Amerikaanse politiek.

    In het eerste deel van zijn uiteenzetting had prof. Kerremans het over de verkiezing van president Trump in 2016. Hij wees erop dat president Trump ondanks de hevige kritiek in binnen- en buitenland toch heel wat van zijn verkiezingsbeloften uit 2016 heeft kunnen realiseren. Zo onder meer : het bouwen van een muur aan de grens met Mexico, de toegangsverboden voor burgers uit vreemde landen met de daaraan gekoppelde deportaties en de benoeming van conservatieve federale rechters. Hierbij werd verwezen naar de benoemingen van Neil Gorsuch in 2017 en Brett Kavanaugh in 2018 in de Supreme Court, dit is de hoogste federale rechtbank van de Verenigde Staten. Daarnaast werd door president Trump eveneens een harder internationaal handelsbeleid gevoerd. Een ander punt dat door Trump werd gerealiseerd is de verplaatsing van de Amerikaanse ambassade in Israël naar Jeruzalem. Verder werd een actief dereguleringsbeleid gevoerd, onder meer op het vlak van arbeidsbescherming en milieunormering. Er werd tevens een aantal doortastende maatregelen genomen op het vlak van belastingsverminderingen, vooral ten voordele van vennootschappen en de meest vermogende inwoners. De beloofde afschaffing van de zogenaamde Obamacare, dit is een belangrijke hervorming inzake de gezondheids-voorzieningen ten voordele van de inwoners, werd niet gerealiseerd.

    Prof. Kerremans maakte duidelijk dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen geen rechtstreekse verkiezingen zijn. Er worden op dinsdag 3 november 2020 verkiezingen georganiseerd in de verschillende Amerikaanse deelstaten waarbij een aantal kiesmannen worden verkozen die in het kiescollege voor een bepaalde kandidaat zullen stemmen. De kandidaat die in het kiescollege een absolute meerderheid van 270 op 538 kiesmannen behaalt is verkozen tot president. Traditioneel zijn er staten die steevast voor een kandidaat van de Democratische respectievelijk Republikeinse partij stemmen. Om tot president verkozen te worden is het vooral van belang om in de staten die soms van politieke kleur wisselen (de zogenaamde “swing states”) de meeste stemmen te behalen en aldus de kiesmannen achter zich te krijgen. Bij het bepalen van het aantal kiesmannen per deelstaat blijken de minst bevolkte staten relatief oververtegenwoordigd te zijn ten nadele van de meer bevolkte staten.

    De verkiezing van president Trump in 2016 was in belangrijke mate gesteund op het feit dat deze, enerzijds, steun zocht bij een klassiek, conservatief republikeins denkend kiespubliek, en anderzijds, een populistisch denkend deel van de bevolking onder meer op het vlak van handels-politiek voor zich wist te winnen. Het uiteindelijk kiesresultaat en de verkiezing van Trump werd vooral bepaald door de kiesresultaten in enkele staten (Pennsylvania, Ohio, Michigan en Wisconsin). Dit zijn staten waar in het verleden de kandidaat van de Democratische partij doorgaans de meeste stemmen kon behalen. Doordat in deze traditioneel “democratische” staten kandidaat Trump in 2016 de meerderheid kon behalen werd hij uiteindelijk in het kiescollege verkozen, hoewel hij op nationaal vlak ongeveer drie miljoen stemmen minder had behaald dan Hillary Clinton. Bij de verkiezing van president Trump waren de stemmen van blanke kiezers die doorgaans lager geschoold waren van doorslaggevend belang.

    Wat betreft de verkiezingen in 2020 blijkt er een aanzienlijke diversiteit te zijn binnen de Republi-keinse en Democratische partij met verschillende subgroepen. Bij de kandidaten van de Republikeinse partij is er vooral angst om in te gaan tegen de standpunten van president Trump uit schrik bij lokale verkiezingen niet verkozen te worden. Bij de Democratische partij is er een aanzienlijke angst om in te gaan tegen de visie van de partijleiding.

    In 2020 waren er bij de Democratische partij aanvankelijk meer dan twintig personen die zich kandidaat stelden om de kandidaat van deze partij te kunnen worden. Na de voorverkiezingen in de staten Iowa en New Hampshire begin februari leek het aanvankelijk dat Joe Biden geen te beste beurt zou maken bij de kiezers. Het systeem dat gehanteerd wordt bij de Democratische partij vereist dat een kandidaat een kiesdrempel van 15 % moet behalen in een staat opdat hij/zij gedelegeerden heeft die op zijn naam zullen stemmen bij de Nationale Conventie in juli in Milwaukee (Wisconsin). Michael Bloomberg, de voormalige burgemeester van New York, zou slechts voor het eerst aan de voorverkiezingen deelnemen op 'Super Tuesday', dit is dinsdag 3 maart 2020 (wanneer voorverkiezingen worden gehouden in veertien staten). Voordien had hij evenwel reeds meer dan 400 miljoen dollar uit zijn eigen vermogen uitgegeven aan zijn verkiezingscampagne via onder meer vele gekochte TV-spots. Dit onderlijnt het grote belang dat wordt gehecht aan Super Tuesday : wie dan goed scoort kan hopen op latere goede resultaten; wie dan weinig stemmen kan verzamelen zal het ook nadien wellicht niet zo goed doen. (Inmiddels weten we dat Bloomberg na de voorverkiezingen op Super Tuesday onmiddellijk uit de race naar het Witte Huis is gestapt. Zijn strategie, gesteund op een dure reclamecampagne, blijkt aldus niet te hebben gewerkt, zoals prof. Kerremans tijdens zijn lezing overigens had verwacht.)

    Na de eerste voorverkiezingen in Iowa en New Hampshire bleek Bernie Sanders aanvankelijk goede kiesresultaten te behalen. Prof. Kerremans wees er evenwel op dat het niet volstaat om een relatieve meerderheid te behalen om genomineerd te worden tijdens de Nationale Conventie, maar dat een kandidaat tijdens de eerste ronde wel een absolute meerderheid dient te behalen. Tijdens een eventuele tweede ronde zijn de gedelegeerden niet langer gebonden door de belofte voor een bepaalde kandidaat te zullen stemmen op de Conventie. Tijdens die tweede ronde kunnen een aantal 'supergedelegeerden' aan de stemming deelnemen. Het zou derhalve in juli een complexe situatie kunnen worden waarvan het resultaat niet of slechts moeilijk op voorhand kan voorspeld worden. Nationale peilingen voor bepaalde kandidaten hebben relatief weinig belang. Het komt er hoofdzakelijk op aan om bij de onrechtstreekse verkiezingen in november 2020 voldoende kiesmannen in het kiescollege te kunnen verzamelen.
    De lezing van prof. Kerremans was op sommige ogenblikken behoorlijk technisch, maar doordat de uiteenzetting met de nodige humor werd gebracht en nadien de mogelijkheid werd geboden om vragen te stellen was het een heel leerzame en interessante avond. Hartelijk dank daarvoor aan onze gastspreker.
                                                                                                             
                                                                                                                              *******
    Post scriptum 1: Inmiddels hebben we het coronavirus covid-19 (met zijn lockdown) leren kennen en is er in de verschillende media nog nauwelijks enige aandacht voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De anti-coronamaatregelen hadden tot gevolg dat in meerdere deelstaten de voorverkiezingen werden afgelast of verdaagd.

    Post scriptum 2: Na Super Tuesday op 3 maart jl. wisten we al snel dat Elizabeth Warren uit de race voor de Democratische nominatie is gestapt. Joe Biden maakte een reusachtige comeback bij de voorverkiezingen begin maart. Bernie Sanders bleef strijdvaardig en bood het langste weerstand, maar uiteindelijk zag hij in dat hij het niet zou halen bij de Democratische partij. Hij gooide begin april dan ook de handdoek ...
    Joe Biden zal behoudens onverwachte gebeurtenissen in de zomer tijdens de Conventie de officiële presidentskandidaat worden voor de Democratische partij. Begin november zal hij het opnemen tegen de zetelende president Trump. We zijn benieuwd wat dit na de gebeurtenissen in de coronaperiode zal worden ...

    verslag: Raf Aertgeerts                                     foto's:  Monda Wuytack